Việc hiểu rõ cách phân biệt dấu nhấn trong tiếng Anh là một yếu tố quan trọng giúp cải thiện khả năng phát âm và nghe hiểu của người học. Dù không phải là ngữ pháp, dấu nhấn lại đóng vai trò thiết yếu trong việc truyền đạt đúng ý nghĩa, tránh hiểu sai trong giao tiếp. Trong bài viết này, chúng ta sẽ khám phá toàn diện về cách phân biệt nhấn âm, từ lý thuyết đến mẹo học hiệu quả và các lỗi phổ biến cần tránh.
Nhấn âm là gì và tại sao cần học cách phân biệt?
Nhấn âm (stress) là âm tiết được phát âm nổi bật hơn các âm tiết khác trong một từ hoặc cụm từ. Khi một từ có nhiều hơn một âm tiết, sẽ có một âm tiết được nhấn mạnh hơn – đó là âm nhấn chính (primary stress). Ngoài ra, có thể có cả âm nhấn phụ (secondary stress), nhưng không phổ biến bằng.
Ví dụ:
- TAble /ˈteɪ.bəl/: âm nhấn rơi vào âm đầu tiên.
- comPUter /kəmˈpjuː.tər/: âm nhấn rơi vào âm thứ hai.
Việc cách phân biệt âm nhấn đúng giúp người học:
Phát âm chuẩn như người bản ngữ.
Tránh gây hiểu lầm trong giao tiếp.
Nâng cao điểm số trong các kỳ thi nói như IELTS, TOEIC, TOEFL.
Luyện kỹ năng nghe hiểu hiệu quả hơn.
>>>Đọc thêm: Cách phân biệt 12 thì trong tiếng Anh đơn giản, dễ nhớ
Các quy tắc giúp phân biệt dấu nhấn chính xác
Không phải lúc nào bạn cũng cần tra từ điển để biết âm nào được nhấn. Dưới đây là một số quy tắc phân biệt nhấn âm phổ biến giúp bạn ghi nhớ nhanh hơn:
Từ có 2 âm tiết
- Danh từ và tính từ thường nhấn âm thứ nhất.
- EXample /ˈeg.zæm.pəl/
- TAble /ˈteɪ.bəl/
- Động từ và giới từ thường nhấn âm thứ hai.
- reLAX /rɪˈlæks/
- aRRIVE /əˈraɪv/
Từ có đuôi đặc biệt
Một số hậu tố có ảnh hưởng trực tiếp đến vị trí dấu nhấn:
- -ic, -sion, -tion: nhấn âm liền trước hậu tố.
- geoLOGic /ˌdʒiː.əˈlɒ.dʒɪk/
- eduCAtion /ˌed.jʊˈkeɪ.ʃən/
- -ee, -eer, -ese: nhấn vào chính hậu tố.
- employEE /ɪmˌplɔɪˈiː/
- enginEER /ˌen.dʒɪˈnɪər/
- -ment, -ness, -ful: thường nhấn âm đầu tiên.
- governMENT /ˈɡʌv.ən.mənt/
- happiNESS /ˈhæp.i.nəs/
Danh từ ghép và động từ ghép
Danh từ ghép: nhấn vào từ thứ nhất.
BLACKboard /ˈblæk.bɔːd/
Động từ ghép: nhấn vào từ thứ hai.
to overCOME /ˌəʊ.vəˈkʌm/
Mẹo luyện cách phân biệt nhấn âm hiệu quả
Việc ghi nhớ quy tắc là nền tảng, nhưng để phân biệt dấu nhấn chính xác và sử dụng thành thạo, bạn cần có phương pháp học phù hợp. Dưới đây là một số gợi ý hữu ích:
Sử dụng từ điển phiên âm IPA
Đây là cách nhanh nhất và chính xác nhất để xác định dấu nhấn. Trong từ điển, âm được nhấn sẽ có dấu ' đặt trước:
- eˈvent
- ˈphoto
Nghe và lặp lại (shadowing technique)
Nghe người bản xứ nói (qua phim, podcast, YouTube) và nhại lại theo đúng ngữ điệu, nhấn âm sẽ giúp tai bạn làm quen và ghi nhớ lâu hơn.
Tự chia từ thành âm tiết và đánh dấu
Khi học từ mới, hãy thử tách từ thành các âm tiết nhỏ và đánh dấu âm nào được nhấn. Việc viết lại và luyện đọc nhiều lần sẽ tạo phản xạ tự nhiên.
Luyện theo nhóm từ đồng cấu trúc
Học theo nhóm từ có cùng hậu tố hoặc cùng loại từ sẽ giúp bạn dễ dàng nhận ra quy luật âm nhấn:
- -tion: education, solution, direction
- -ic: graphic, economic, poetic
Những lỗi phổ biến khi học cách phân biệt dấu nhấn
Người học tiếng Anh thường mắc một số lỗi khi cố gắng ghi nhớ cách phân biệt âm nhấn, dưới đây là các lỗi nên tránh:
Nhấn sai dẫn đến hiểu sai
Ví dụ:
reCORD (danh từ: bản ghi) vs. REcord (động từ: ghi lại)
Chỉ cần nhấn sai, nghĩa của từ có thể thay đổi hoàn toàn.
Không luyện nghe thường xuyên
Người học đôi khi chỉ chú trọng viết và đọc, mà quên rằng nghe là công cụ tốt nhất để làm quen với dấu nhấn tự nhiên.
Lạm dụng quy tắc
Không phải từ nào cũng tuân theo quy tắc chung. Ví dụ, từ “hotel” không nhấn âm đầu dù là danh từ. Vì vậy, cần kết hợp quy tắc với nghe và từ điển.
>>>Đọc thêm: Cách phân biệt cách đọc ed trong tiếng Anh dễ nhớ nhất
Việc nắm vững cách phân biệt dấu nhấn là bước quan trọng giúp bạn giao tiếp hiệu quả và phát âm tự nhiên trong tiếng Anh. Dù ban đầu có thể khó nhớ, nhưng với phương pháp học hợp lý và luyện tập đều đặn, bạn hoàn toàn có thể làm chủ cách phân biệt nhấn âm một cách chính xác. Đừng chỉ học máy móc – hãy kết hợp giữa lý thuyết, thực hành và nghe – đó là chìa khóa để tiến bộ nhanh chóng trong phát âm và ngôn ngữ nói chung.
