Áp xe là một trong những biểu hiện viêm nhiễm phổ biến nhưng dễ bị xem nhẹ. Tình trạng này có thể xuất hiện ở nhiều vị trí trên cơ thể và gây đau đớn, khó chịu nếu không được điều trị đúng cách. Vậy áp xe là gì, nguyên nhân nào gây ra và làm sao để phòng ngừa hiệu quả? Hãy cùng tìm hiểu chi tiết qua bài viết dưới đây.
Áp xe là gì?
Áp xe là một tình trạng viêm nhiễm cục bộ xảy ra trong cơ thể do vi khuẩn, ký sinh trùng hoặc các tác nhân gây bệnh xâm nhập. Khi cơ thể phản ứng lại với sự xâm nhập này, hệ miễn dịch sẽ gửi các tế bào bạch cầu đến vùng nhiễm trùng. Quá trình này tạo ra mủ – một chất đặc chứa bạch cầu chết, vi khuẩn và tế bào mô tổn thương – dẫn đến hình thành ổ áp xe.
Áp xe có thể xuất hiện ở nhiều vị trí khác nhau như dưới da, trong miệng, quanh hậu môn, gan, phổi, não và nhiều cơ quan khác. Ổ áp xe thường gây sưng đỏ, đau nhức và có thể kèm theo sốt nếu nhiễm trùng lan rộng. Đây là một dạng nhiễm trùng nguy hiểm nếu không được phát hiện và điều trị kịp thời.
>>>Tìm hiểu thêm: Email là gì? Hướng dẫn bảo mật và sử dụng đúng cách
Nguyên nhân hình thành áp xe
Áp xe hình thành chủ yếu do sự tấn công của vi khuẩn, đặc biệt là tụ cầu khuẩn (Staphylococcus aureus), liên cầu khuẩn (Streptococcus) hoặc vi khuẩn yếm khí. Bên cạnh đó, một số yếu tố nguy cơ làm tăng khả năng bị áp xe bao gồm:
Nhiễm trùng da hoặc chấn thương
Khi da bị tổn thương do vết cắt, vết trầy, mụn nhọt hay tiêm chích không đảm bảo vệ sinh, vi khuẩn có thể dễ dàng xâm nhập vào bên trong và hình thành ổ áp xe. Đây là nguyên nhân phổ biến gây ra áp xe dưới da.
Vệ sinh kém
Vệ sinh cá nhân không đúng cách, đặc biệt là ở trẻ nhỏ hoặc người già, có thể dẫn đến nhiễm khuẩn ở các vùng da nhạy cảm như vùng hậu môn, miệng hoặc bộ phận sinh dục. Đây là nguyên nhân chính của áp xe răng, áp xe hậu môn và áp xe vú.
Hệ miễn dịch suy yếu
Người mắc bệnh mãn tính như tiểu đường, HIV/AIDS, ung thư hoặc đang điều trị bằng thuốc ức chế miễn dịch có nguy cơ cao phát triển áp xe do khả năng chống lại vi khuẩn của cơ thể bị suy giảm.
Nhiễm trùng thứ phát
Áp xe cũng có thể là biến chứng của một nhiễm trùng đã có sẵn, chẳng hạn như viêm phổi dẫn đến áp xe phổi, hoặc viêm gan do vi khuẩn gây ra áp xe gan.
Các loại áp xe phổ biến hiện nay
Áp xe có thể xảy ra ở nhiều cơ quan khác nhau trong cơ thể. Dưới đây là một số dạng phổ biến và triệu chứng nhận biết:
Áp xe da (áp xe dưới da)
Đây là loại áp xe thường gặp nhất, xuất hiện dưới da với biểu hiện sưng đau, đỏ, có cảm giác nóng và đôi khi mưng mủ. Vùng bị áp xe có thể mềm, ấn vào thấy đau nhói. Khi vỡ, mủ chảy ra kèm theo mùi hôi khó chịu.
Áp xe răng
Áp xe răng thường do sâu răng, viêm tủy hoặc viêm nha chu gây ra. Người bệnh có thể cảm thấy đau nhức răng, sưng mặt, sốt và hạch bạch huyết sưng to. Nếu không điều trị, áp xe có thể lan rộng, gây nguy hiểm đến tính mạng.
Áp xe hậu môn
Thường gặp ở những người bị rò hậu môn hoặc táo bón kéo dài. Triệu chứng bao gồm sưng đau vùng hậu môn, đau khi đi đại tiện, sốt cao, mệt mỏi. Đây là loại áp xe cần can thiệp y tế kịp thời để tránh biến chứng.
Áp xe gan
Đây là loại áp xe nghiêm trọng, do vi khuẩn hoặc amip gây ra. Người bệnh có thể có triệu chứng đau bụng vùng hạ sườn phải, sốt cao, vàng da, buồn nôn và sụt cân. Nếu không được điều trị, áp xe gan có thể vỡ và gây nhiễm trùng ổ bụng hoặc viêm phúc mạc.
Cách điều trị và phòng ngừa áp xe hiệu quả
Việc điều trị áp xe phụ thuộc vào vị trí, mức độ viêm và tình trạng sức khỏe tổng thể của người bệnh. Một số phương pháp điều trị phổ biến gồm:
Điều trị bằng thuốc kháng sinh
Đối với những ổ áp xe nhỏ và chưa vỡ, bác sĩ có thể kê đơn thuốc kháng sinh để tiêu diệt vi khuẩn. Việc sử dụng kháng sinh cần tuân thủ đúng liều lượng và thời gian điều trị để tránh kháng thuốc và tái phát.
Chích rạch dẫn lưu mủ
Với áp xe lớn hoặc đã hóa mủ, phương pháp chích rạch để dẫn lưu mủ là bắt buộc. Thủ thuật này thường được thực hiện tại cơ sở y tế trong điều kiện vô trùng. Sau khi dẫn lưu, bác sĩ có thể đặt ống dẫn để mủ tiếp tục thoát ra và kê đơn thuốc hỗ trợ điều trị.
Điều trị hỗ trợ
Trong quá trình điều trị áp xe, người bệnh cần nghỉ ngơi, bổ sung nhiều nước, ăn uống lành mạnh và giữ vệ sinh vùng tổn thương để hạn chế nhiễm trùng lan rộng.
Biện pháp phòng ngừa
Phòng ngừa áp xe hiệu quả cần bắt đầu từ việc duy trì thói quen vệ sinh tốt:
- Rửa tay thường xuyên bằng xà phòng.
- Giữ sạch vùng da bị tổn thương, tránh gãi hoặc làm trầy xước.
- Không dùng chung kim tiêm, dao cạo râu.
- Điều trị kịp thời các bệnh lý nhiễm trùng và sâu răng.
- Kiểm soát tốt các bệnh mãn tính như tiểu đường.
>>>Tìm hiểu thêm: Drama là gì? Góc nhìn sâu hơn về văn hóa thị phi
Áp xe là một biểu hiện nhiễm trùng có thể xuất hiện ở bất kỳ bộ phận nào trên cơ thể, từ nhẹ đến nghiêm trọng. Việc phát hiện sớm và điều trị đúng cách sẽ giúp hạn chế biến chứng nguy hiểm như nhiễm trùng huyết, hoại tử mô hay thậm chí tử vong. Nếu bạn có dấu hiệu nghi ngờ bị áp xe, hãy đến ngay cơ sở y tế để được thăm khám và xử lý kịp thời. Sức khỏe là vốn quý, đừng chủ quan với những dấu hiệu bất thường từ cơ thể.
