Dắt trẻ đi chơi
Đến ngõ nhà trời
Lạy cậu lạy mợ
Cho chó về quê
Cho dê đi học
Cho cóc ở nhà
Cho gà bới bếp
Xì xà xì xụp
Ngồi thụp xuống đây
Những câu hát ngắn gọn, đơn giản nhưng lại chứa đựng thông điệp giáo dục sâu sắc, mô phỏng hình ảnh cuộc sống hằng ngày một cách sinh động.
Dung dăng dung dẻ là một đồng dao nổi tiếng trong kho tàng văn hóa dân gian Việt Nam. Đây không chỉ là một trò chơi dân gian gắn liền với tuổi thơ của nhiều thế hệ mà còn là bài học sống động giúp trẻ phát triển thể chất và tinh thần.
Không ai rõ Dung dăng dung dẻ ra đời từ khi nào, nhưng nó đã được truyền miệng từ rất lâu, trở thành nét văn hóa đặc trưng trong những buổi vui chơi của trẻ nhỏ ở làng quê xưa.
Vậy Dung dăng dung dẻ nghĩa là gì? Xét về mặt ngôn ngữ, đây là những từ tượng thanh tượng hình không có nghĩa cụ thể, nhưng lại tạo nên nhịp điệu vui nhộn, gần gũi.
Những âm thanh “dung dăng dung dẻ” mô tả sự chuyển động nhịp nhàng, thường là khi các bé dắt tay nhau đi chơi. Chúng mang tính biểu tượng cho niềm vui, sự hồn nhiên và không khí rộn ràng của tuổi thơ.
Trò chơi Dung dăng dung dẻ đồng dao thường cần từ 5 đến 10 người tham gia. Đây là một trò chơi vận động kết hợp với ca hát giúp trẻ rèn luyện sự nhanh nhạy và tinh thần tập thể. Luật chơi như sau:
Với trẻ nhỏ mẫu giáo, đồng dao Dung dăng dung dẻ có thể được biến tấu nhẹ, các bé chỉ cần nắm tay nhau đi và ngồi xuống khi hết bài hát, không cần loại người chơi.
Không chỉ là một bài vè giải trí, bài đồng dao Dung dăng dung dẻ còn mang trong mình nhiều ý nghĩa giáo dục và xã hội:
Truyền thuyết dân gian kể rằng vào thời xa xưa, khi đời sống còn khốn khó, có một gia đình nghèo có tám người con. Hai người anh cả thường đi mò cua bắt ốc kiếm sống. Một ngày nọ, cô em gái thứ tư thấy có bóng người lạ đi theo hai anh về và kể lại với mẹ.
Kể từ đó, những sự việc kỳ lạ xảy ra: người anh hai mất tích dưới sông, người anh cả thì hôn mê không rõ lý do. Mẹ của họ lo sợ, tìm đến một bà cụ trong làng xin lời khuyên. Bà cụ bảo có "kẻ âm" muốn hại gia đình, may nhờ tổ tiên ngăn chặn nên người anh cả còn sống.
Sau đó, người mẹ nằm mơ thấy hai bóng người cao lớn, ướt sũng, đưa một đứa trẻ về và dặn: “Đêm mười ngày sau, dù có gì cũng không được mở cửa.” Ngày hôm đó, người anh cả tỉnh lại và kể rằng anh được cậu mợ ở cổng trời dẫn về.
Chính vì thế, người mẹ đặt niềm tin vào thần linh và từ đó truyền lại cho con cháu bài ca “Dung dăng dung dẻ” như một hình thức nhắc nhở về sự bảo vệ của tổ tiên. Trò chơi gắn liền với câu hát đó cũng trở thành nghi thức sinh hoạt phổ biến trong các làng quê xưa.
>>> Xem thêm:
Bài đồng dao ngày Tết thể hiện nét văn hóa dân gian
Tìm hiểu nội dung bài đồng dao trồng đậu trồng cà
Qua năm tháng, đồng dao Dung dăng dung dẻ vẫn giữ nguyên giá trị truyền thống và trở thành nhịp cầu kết nối giữa các thế hệ. Bảo tồn và lan tỏa những bài đồng dao như thế sẽ góp phần gìn giữ bản sắc văn hóa dân tộc và bồi dưỡng tâm hồn trẻ thơ Việt.
Địa chỉ email của bạn sẽ không được công bố. Các trường bắt buộc được đánh dấu *