Khi thuốc men không phải là lựa chọn an toàn cho giấc ngủ non nớt của bé, mẹo dân gian cho trẻ sơ sinh ngủ ngon đang được các bà mẹ tìm về như một cứu cánh. Những bí quyết xưa cũ bỗng trở thành giải pháp kỳ diệu cho đêm yên bình.

Nguyên nhân khiến trẻ bị khó ngủ ban đêm thường gặp

Trước khi áp dụng mẹo dân gian cho trẻ sơ sinh ngủ ngon, cần hiểu rõ nguyên nhân để mẹo dân gian cho bé ngủ đêm đạt hiệu quả như mong đợi.

Nguyên nhân phổ biến liên quan đến nhu cầu cơ bản của trẻ 

• Đói: Dạ dày trẻ sơ sinh còn nhỏ, cần được bú/ăn thường xuyên. Bé có thể thức dậy chỉ đơn giản là vì đói.
• Ướt/Bẩn tã: Tã ướt hoặc bẩn gây khó chịu, ẩm ướt, thậm chí hăm da, khiến bé ngủ không yên giấc.
• Đầy hơi/Khó tiêu: Hệ tiêu hóa non nớt của trẻ dễ bị đầy hơi. Nếu bé chưa được ợ hơi kỹ sau khi bú hoặc nằm sai tư thế, khí gas có thể gây khó chịu và làm bé thức giấc.
• Nóng/Lạnh: Cơ thể trẻ sơ sinh nhạy cảm với nhiệt độ. Phòng quá nóng hoặc quá lạnh, mặc quần áo hoặc đắp chăn quá dày/quá mỏng đều có thể khiến bé cảm thấy không thoải mái và khó ngủ sâu.

Ảnh hưởng từ môi trường ngủ 

• Ánh sáng: Ánh sáng mạnh hoặc đèn sáng vào ban đêm có thể kích thích thị giác của bé, làm bé tỉnh táo và khó đi vào giấc ngủ trở lại.
• Tiếng ồn: Tiếng động đột ngột, lớn hoặc môi trường quá ồn ào liên tục có thể làm bé giật mình, khó ngủ hoặc ngủ không sâu giấc.
• Nhiệt độ phòng: Nhiệt độ lý tưởng cho phòng ngủ của trẻ sơ sinh là khoảng 20-22°C. Nhiệt độ không phù hợp có thể gây bí bách, ra mồ hôi hoặc lạnh, khiến bé khó chịu.
• Cũi/Nôi không thoải mái hoặc không an toàn: Nệm cũi quá cứng, không phẳng, hoặc cũi có đồ vật lỏng lẻo, không gian chật chội đều có thể ảnh hưởng đến sự thoải mái và an toàn của bé khi ngủ.

Thói quen sinh hoạt và lịch ngủ chưa ổn định

Thói quen là yếu tố quan trọng giúp thiết lập nhịp sinh học cho trẻ. Nếu thói quen sinh hoạt và lịch ngủ không ổn định, bé sẽ gặp khó khăn trong việc phân biệt ngày/đêm và tự điều chỉnh giấc ngủ:

• Ngủ ngày quá nhiều có thể khiến bé khó ngủ vào ban đêm.
• Giờ đi ngủ không cố định, mỗi tối một khác.
• Thiếu một chuỗi hoạt động (routine) trước khi ngủ để báo hiệu giờ đi ngủ sắp đến.
• Trẻ phụ thuộc vào việc bế ru, ngậm ti mẹ hoặc ti bình mới ngủ được (liên kết ngủ).
• Không có sự khác biệt rõ ràng giữa môi trường ban ngày (sáng sủa, ồn ào) và ban đêm (tối, yên tĩnh).

Mẹo dân gian cho trẻ sơ sinh ngủ ngon cực đơn giản

Không cần phụ thuộc vào thiết bị hỗ trợ hay thuốc ngủ, các mẹo dân gian cho bé ngủ xuyên đêm như đeo bùa dâu tằm, dùng lá mùi, gối thảo dược đã được kiểm chứng bởi thời gian. Những mẹo dân gian cho trẻ sơ sinh ngủ ngon này có thể giúp bé yên giấc, không giật mình giữa đêm.

Đọc “câu thần chú” giúp trẻ ngủ ngon

Theo quan niệm dân gian, trẻ ngủ không ngon, hay thức giấc giữa đêm là do bị những thứ không sạch sẽ trêu đùa. Bởi vậy, nhiều người tin rằng, đọc thần chú sẽ giúp bé ngủ ngon hơn. Một số câu thần chú mẹ có thể áp dụng như:

• “Đâm cối cội chày”: Câu thần chú được áp dụng khi chỉ có bé và mẹ ở nhà và không được tiết lộ cho người khác. Theo đó, mẹ hãy bế béo trên tay, quay đầu trẻ vào hướng tường hay nằm rồi “giả vờ” húc đầu bé vào tường, vừa húc vừa đọc theo nhịp “đâm cối cội chày, ngủ ngày cày đêm, đâm thêm cối nữa, ngủ đêm cày ngày”. Nếu là bé trai, mẹ hãy đọc 7 lần, bé gái đọc 9 lần.
• “Mẹ yêu con, đã đến giờ đi ngủ, nghỉ ngơi rồi”: Câu thần chú tuy đơn giản nhưng thể hiện tình yêu của mẹ dành cho bé.
• “10 phút nữa mẹ lại qua xem con đã ngủ chưa nhé?” Thần chú này sẽ giúp bé gia tăng cảm giác an toàn khi biết mẹ sẽ quay lại với mình sau thời gian ngắn.
• “Mẹ biết con yêu có thể ngủ ngoan, mẹ luôn bên cạnh con”: Câu nói đơn giản này sẽ là lời khích lệ, giúp con cảm thấy vui vẻ, an tâm và ngủ ngon hơn.

Lưu ý: Các câu thần chú ngủ ngon kể trên chỉ là quan niệm dân gian và chưa có bằng chứng khoa học nào chứng minh hiệu quả. Bởi vậy, mẹ hãy cân nhắc thật kỹ trước khi áp dụng các câu thần chú này.

Đốt vía khi trẻ quấy khóc đêm

Dân gian vẫn lưu truyền, trẻ sơ sinh còn non nớt và dễ bị “vía dữ” hoặc những luồng tá khí tác động. Từ đó khiến con giật mình, khó ngủ và hay quấy khóc vào ban đêm. Lúc này, mẹ có thể đốt vía bằng cách đốt giấy, hơ qua lại hoặc đốt trước cửa nhà giúp xua đuổi các điều xấu. 

Đốt vía sẽ giúp mẹ thấy an tâm hơn về mặt tâm lý, tin rằng con yêu đã được bảo vệ khỏi các điều xấu. Tuy nhiên, đến nay vẫn chưa có nghiên cứu khoa học nào chứng minh hiệu quả của việc làm này. Bên cạnh đó, đốt giấy còn có thể gây khói, bụi, ảnh hưởng đến sức khỏe của bé.

Làm gối đinh lăng giúp bé ngủ ngon

Đinh lăng vốn được biết đến là loại thảo dược có tác dụng lưu thông khí huyết, giảm thiểu căng thẳng và tạo ra những giấc ngủ ngon. Nằm gối đinh lăng sẽ giúp bé thư giãn hơn, dễ dàng đi vào giấc ngủ và ngủ sâu hơn. 

Để biết tạo ra một chiếc gối đinh lăng cho bé, mẹ chỉ cần phơi khô lá đinh lăng, nhồi cùng bông vào trong vỏ gối của trẻ. Lớp vỏ và bông này nên thay mới sau 1-2 năm và vệ sinh định kỳ 2 tháng/lần.

Đặt roi mây hoặc roi dâu bên cạnh giường ngủ

Dân gian lưu truyền rằng, roi mây hoặc roi dâu chứa đựng năng lượng tích cực với khả năng xua đuổi tà ma và mang tới giấc ngủ bình yên cho bé.

Tuy chưa có bằng chứng khoa học chứng minh mẹo dân gian này là đúng, nhưng đặt roi mây đầu giường vẫn được nhiều mẹ áp dụng để mang lại cảm giác yên bình khi ngủ.

Treo tỏi đầu giường

Treo tỏi đầu giường cũng là một trong những mẹo dân gian giúp trẻ ngủ sâu giấc hơn, giảm tình trạng giật mình khi ngủ. Theo kinh nghiệm dân gian, tỏi có đặc tính bảo vệ. Theo đó, sự hiện diện của nó ở đầu giường ngủ của bé được cho là giúp tạo ra bầu không khí êm dịu để trẻ ngủ ngon hơn.

Hát ru cho con

Hát ru bé bằng các giai điệu nhẹ nhàng sẽ giúp con nhanh chóng chìm vào giấc ngủ sâu. Khi âm thanh êm dịu, thân thuộc của mẹ vang lên sẽ mang tới cảm giác bình yên, an toàn, giúp bé chìm vào giấc ngủ ngon. Đã có nhiều nghiên cứu khoa học chỉ ra rằng, việc hát ru giúp bé thư giãn, giảm thiểu căng thẳng và dễ chìm vào giấc ngủ.

Nếu không biết hát ru, mẹ có thể cho bé nghe tiếng ồn trắng để giúp con ngủ sâu giấc hơn.

Xông phòng bằng bồ kết, vỏ cam

Bồ kết, vỏ cam đều có mùi thơm dễ chịu và thường được sử dụng để xông phòng, giúp khử mùi, thanh lọc không khí. Từ đó giúp tạo cảm giác thư giãn, môi trường ngủ trong lành cho bé yên giấc, ngủ ngon. 

Khi áp dụng phương pháp này, mẹ hãy tránh để bé ở trong phòng trong lúc xông. Bởi khói bụi thoát ra có thể gây ảnh hưởng đến sức khỏe của trẻ. Sau khi xông phòng xong, mẹ hãy mở cửa phòng giúp không khí lưu thông trước khi đưa con vào ngủ.

Đặt dao cùn ở đầu giường

Tương tự mẹo đặt roi mây bên cạnh giường ngủ, đặt dao cùn ở đầu giường giúp xua đuổi ma quỷ và bảo vệ trẻ em khi ngủ. Hành động này được bắt nguồn từ niềm tin vào các vật sắc nhọn như dao có khả năng trấn áp cái xấu.

Tuy nhiên, khi áp dụng mẹo dân gian này, mẹ phải đảm bảo đặt dao cách xa vị trí tầm với của trẻ để bảo vệ an toàn cho con.

Không vui đùa với bé trước khi đi ngủ

Mẹ hãy nhớ, đừng vui đùa với bé trước khi đi ngủ, hành động này chính là nguyên nhân khiến trẻ ngủ không ngon, hay thức giấc.

Theo tâm linh, việc vui đùa vào ban đêm, hoặc trêu đùa với cái bóng của con khi ngủ có thể thu hút các năng lượng "xấu" vào giấc mơ làm phiền bé. Còn theo khoa học hiện đại, khi bé vui cười, cơ thể giải phóng một lượng Cortisol khiến cho tinh thần luôn trong trạng thái kích thích và quên đi cảm giác buồn ngủ.

Treo lá đinh lăng ở trước cửa

Mẹ có thể áp dụng mẹo treo lá đinh lăng trước cửa để giúp con ngủ ngon. Theo quan niệm dân gian, lá đinh lăng có tác dụng xua đuổi ma quỷ, mang đến không gian bình an, yên tĩnh, giúp trẻ ngủ sâu hơn. Bên cạnh đó, đinh lăng còn là loại thảo dược có mùi thơm nhẹ, tạo cảm giác dễ chịu, thư giãn cho bé chìm vào giấc ngủ.

>>> Tham khảo thêm: Tổng hợp mẹo dân gian giúp trẻ sơ sinh ăn ngon cực hay

Lưu ý quan trọng khi áp dụng mẹo dân gian:

Khi cân nhắc áp dụng các mẹo dân gian, cha mẹ cần đặc biệt tỉnh táo và cẩn trọng, luôn đặt yếu tố an toàn lên hàng đầu.

Rõ ràng phân biệt giữa kinh nghiệm truyền miệng/quan niệm dân gian và bằng chứng khoa học. Nhấn mạnh nhiều mẹo dân gian chưa được chứng minh hiệu quả bởi khoa học hiện đại.Cần hiểu rằng nhiều mẹo dân gian là kinh nghiệm truyền miệng hoặc dựa trên niềm tin tâm linh, chưa có bằng chứng khoa học rõ ràng về hiệu quả đối với giấc ngủ của trẻ. Chúng có thể mang lại sự an tâm về mặt tinh thần cho cha mẹ, nhưng không nên thay thế các phương pháp chăm sóc trẻ đã được khoa học chứng minh.

Cảnh báo TUYỆT ĐỐI về AN TOÀN cho trẻ. Nêu rõ các nguy cơ cụ thể: Ngạt thở (Tuyệt đối không đặt các vật lạ (tỏi, cành cây, túi thơm không chuyên dụng) vào cũi hoặc nơi trẻ ngủ gần mặt/đường thở của bé. Gối lá đinh lăng cần đảm bảo an toàn), Dị ứng/Kích ứng (tinh dầu, lá cây), Nguy cơ khác (lửa, ngộ độc khí CO khi xông). Nêu rõ khuyến cáo an toàn ngủ cho trẻ sơ sinh là không có gì trong cũi ngoài trẻ và nệm phẳng.ĐÂY LÀ PHẦN QUAN TRỌNG NHẤT. Nhiều mẹo dân gian tiềm ẩn nguy cơ nguy hiểm trực tiếp đến tính mạng của trẻ sơ sinh, đặc biệt là nguy cơ NGẠT THỞ. Theo khuyến cáo an toàn giấc ngủ cho trẻ sơ sinh của các tổ chức y tế uy tín trên thế giới, bề mặt ngủ của trẻ phải phẳng, cứng và không có bất cứ thứ gì lỏng lẻo.

• TUYỆT ĐỐI KHÔNG ĐẶT: tỏi, cành dâu, túi thơm, thú bông, chăn mềm, gối, đệm lót không chuyên dụng… vào trong cũi hoặc nơi bé ngủ, đặc biệt là gần mặt hoặc đường thở của bé. Các vật này có thể vô tình che mũi miệng bé gây ngạt thở, dẫn đến SIDS.
• Gối lá đinh lăng: Nếu sử dụng, cần đảm bảo gối có vỏ chắc chắn, không bị rơi lá ra ngoài. Tốt nhất là chỉ sử dụng loại gối chuyên dụng cho trẻ sơ sinh (nếu có, cần kiểm định an toàn) hoặc chỉ cho trẻ lớn hơn (trên 1 tuổi) khi đã kiểm soát tốt đầu cổ. Nguyên tắc chung là không nên dùng gối cho trẻ sơ sinh.
• Tinh dầu, lá cây: Sử dụng cẩn trọng, pha loãng đúng cách, không bôi lên da, đảm bảo phòng thoáng khí khi xông để tránh dị ứng đường hô hấp hoặc da.
• Xông bồ kết/than: Cần hết sức cẩn thận nguy cơ cháy nổ, bỏng, và đặc biệt là ngộ độc khí CO nếu xông trong phòng kín. Tuyệt đối không xông khi có trẻ nhỏ trong phòng.

>>> Tham khảo thêm: Mẹo dân gian chữa vặn mình cho trẻ sơ sinh cực hiệu quả

Không cần tìm kiếm đâu xa, mẹo dân gian cho trẻ sơ sinh ngủ ngon chính là món quà từ cha ông để lại. Bé ngủ ngon hơn, mẹ khỏe hơn và cả gia đình hạnh phúc hơn từng đêm.