Bạn đã từng nghe đến khu di tích lịch sử Lam Kinh chưa? Đây là nơi gắn liền với vương triều nhà Lê một triều đại hùng mạnh trong lịch sử dân tộc. Tại sao khu di tích này lại được xem là biểu tượng văn hóa và lịch sử tiêu biểu của xứ Thanh? Hãy cùng khám phá khu di tích lịch sử Lam Kinh để hiểu thêm về giá trị văn hóa và chiều sâu lịch sử của dân tộc Việt Nam.
Nằm trên vùng đất rộng hơn 140 ha, Khu di tích Lam Kinh là một trong những điểm đến đặc biệt thu hút khi nhắc đến du lịch Thanh Hóa, nhất là đối với những ai yêu thích lịch sử và văn hóa dân tộc.
Xem ngay tại đây: Di tích lịch sử nhà tù Phú Quốc điểm đến đầy ám ảnh
Nếu bạn có dịp dừng chân tại Lam Kinh, giữa hàng loạt địa danh nổi tiếng như Cầu Hàm Rồng hay Hòn Trống Mái, chắc chắn sẽ ngạc nhiên trước vẻ đẹp cổ kính và sự gìn giữ gần như nguyên trạng của công trình này.
Không chỉ có cảnh quan hấp dẫn, nơi đây còn ẩn chứa nhiều truyền thuyết linh thiêng, kỳ bí, gắn liền với triều đại Hậu Lê một trong những giai đoạn hưng thịnh bậc nhất trong lịch sử phong kiến Việt Nam.
Được quy hoạch theo phong thủy “tọa sơn hướng thủy”, Lam Kinh nằm giữa vòng tay bao bọc của núi Dấu, sông Chu, núi Chúa, rừng Phú Lâm và các dãy núi Hương, Hàm Rồng. Kiến trúc nơi đây mang đậm phong cách cung đình cổ xưa, toát lên sự trang nghiêm và bề thế. Chính sự kết hợp giữa yếu tố lịch sử, tâm linh và thiên nhiên hài hòa đã biến Lam Kinh thành một địa điểm du lịch nổi bật không thể bỏ qua khi đến với xứ Thanh.
Khu di tích Lam Kinh được xem là biểu tượng tiêu biểu phản ánh sự hưng thịnh của triều đại Hậu Lê – một trong những thời kỳ vàng son nhất của lịch sử Đại Việt.
Nơi đây từng là kinh đô cũ của nhà Hậu Lê, được khởi dựng vào năm 1428 dưới lệnh của vua Lê Lợi, sau khi ông lãnh đạo nghĩa quân Lam Sơn đánh bại quân Minh, mang lại độc lập cho đất nước. Lam Kinh được xây dựng không chỉ để thờ cúng tổ tiên mà còn là nơi yên nghỉ vĩnh hằng cho các vị vua, hoàng hậu và hoàng thân quốc thích.
Sau khi vua Lê Thái Tổ qua đời vào năm 1433, thi hài của ông được đưa về an táng tại Lam Kinh. Cũng từ đó, quần thể lăng tẩm, đền miếu được quy hoạch và mở rộng để phục vụ việc tế lễ, tưởng niệm, cũng như là nơi tổ chức các nghi lễ quan trọng của triều đình.
Đến năm 1448, vua Lê Nhân Tông ban chiếu cho Thái úy Lê Khả và Cục bách tác cải tạo và hoàn thiện hệ thống kiến trúc. Việc trùng tu kéo dài đến đầu năm 1449 thì hoàn thành. Năm 1456, trong lễ trọng tổ chức tại Lam Kinh, vua Lê Nhân Tông đặt tên cho ba công trình lớn: Quang Đức, Sùng Hiếu và Diễn Khánh – phản ánh đạo hiếu và tôn kính với tổ tiên.
Trải qua hàng trăm năm, Lam Kinh vẫn giữ được vẻ uy nghiêm và cổ kính. Năm 1962, khu di tích được xếp hạng Di tích lịch sử cấp Quốc gia, và đến năm 2002 bắt đầu được tu bổ nhằm bảo tồn nguyên trạng kiến trúc cổ. Năm 2013, Lam Kinh được nâng cấp thành Di tích quốc gia đặc biệt – xứng đáng là cái nôi vàng son của vương triều Hậu Lê.
Khu di tích Lam Kinh được xây dựng theo hướng ‘tọa sơn hướng thủy’ với lưng tựa núi Dầu, mặt hướng ra dòng sông Chu, núi Chúa. Bên tả là rừng Phú Lâm, còn bên hữu là dãy núi Hương và núi Hàm Rồng.
Trải qua bao thăng trầm và biến động của dòng thời gian, tuy nhiên, không gian tại di tích lịch sử Lam Kinh vẫn toát lên vẻ đẹp uy quyền cung đình ngày trước. Di tích được xây theo dáng chữ Vương, dài 314 mét, rộng 254 mét, tường thành hình cánh cung dày 1 mét ôm trọn các công trình trong thành, bao gồm:
Sông Ngọc là dòng sông uốn lượn vắt ngang đường chính dẫn vào Khu di tích Lam Kinh. Hai bên đường là hàng cây xanh rì soi bóng mặt hồ, đồng thời tỏa bóng mát cho những ai ghé di tích lịch sử Lam Kinh.
Giữa dòng sông Ngọc hiền hòa là cầu Bạch được xây theo thế cong cong uốn lượn đẹp mắt. Theo dòng thời gian, hai bên thành cầu đã phủ một lớp rêu phong, nhấn nhá cho không gian thêm phần cổ kính, uy nghiêm khó tả.
Qua cầu Bạch, bạn đi thêm khoảng độ 50 mét là sẽ có nhìn thấy môt chiếc giếng khơi cổ khổng lồ, được xây dựng từ thời tằng tổ Lê Lợi. Vốn ngày trước, người ta có thả sen tại giếng, nhưng bây giờ đã không còn nữa. Nhưng nhờ thế mà mặt nước của giếng cũng trong veo hơn cả, có thể soi chiếu bóng hình đầy thú vị.
Một điểm thú vị của giếng cổ phải kể đến nước quanh năm đầy ắp, bờ Bắc được lát bậc đá lên xuống để người dân có thể lấy nước sử dụng.
Còn được gọi là Nghi môn, Ngọ môn là công trình có quy mô bề thế tại Khu di tích Lam Kinh. Ngọ môn có 3 gian, gian giữa rộng 4,6 mét và hai gian hông rộng chừng 3,5 mét. Ngoài ra, công trình còn có ba cửa với cửa giữa rộng 3,6 mét, hai cửa hông rộng tầm 2, 674 mét với hàng cột sừng sững ở chính giữa làm trụ.
Ngay phía trước Ngọ môn là hai tượng nghê đá với niên đại hàng trăm năm như đứng canh giữ, bảo vệ sự bình yên của ngôi đền ngay phía sau. Vốn ngày trước, Ngọ môn là nơi diễn ra các nghi thức trước khi vào chầu vua.
Là công trình lớn nhất Khu di tích lịch sử Lam Kinh, sân Rồng rộng hơn 3.500 mét vuông với ba lối đi dẫn vào chính điện. Đây là địa điểm diễn ra các nghi thức tế lễ vào các dịp lớn trong năm.
Chính điện tại Khu di tích Lam Kinh được xây theo hình chữ Công với ba tòa nhà lớn được làm hoàn toàn từ gỗ với các hàng trụ khổng lồ chống đỡ. Có thể nói, chính điện là công trình khắc họa vẻ đẹp kiến trúc nổi bật nhất của thời Lê Sơ lúc bấy giờ.
Ngay phía sau Chính điện là 9 tòa Thái miếu. Không gian Thái miếu được bài trí trang nghiêm, linh thiêng với dáng hình cánh cung ôm lấy chính điện. Mái điện được lợp ngói mũi truyền thống. Đây là nơi thờ vua, Thái hậu triều Hậu Lê với khung cảnh quanh năm nghi ngút khói hương, nhuốm màu linh thiêng.
Là nơi an nghỉ của vua và Hoàng thái hậu, hệ thống lăng mộ tại Khu di tích Lam Kinh có quy mô bề thế, hoành tráng với mỗi khu lăng tẩm rộng khoảng 400 mét vuông, bao gồm cả khu vực lăng và sân.
Công trình nổi bật nhất tại đây phải kể đến Vĩnh Lăng, nơi an nghỉ của vua Lê Thái Tổ. Vĩnh Lăng được xây ở phía Tây Nam kinh thành với địa thế lưng tựa núi, mặt hướng núi, hai bên là hai dãy núi cao bao bọc tạo thành thế ‘hổ phục rồng chầu’.
Ngay phía trước Vĩnh Lăng là hai tượng đá hình quan chầu, bốn đôi tượng vật nghê, ngựa, tế giác, hổ. Bia đá làm bằng tầm tích nguyên khối với nội dung do chính danh hào Nguyễn Trãi biên soạn, ghi lại thân thế, sự nghiệp của vua.
Ngoài những công trình có giá trị về kiến trúc, tại Khu di tích Lam Kinh còn lưu trữ nhiều di vật lịch sử quý giá, như bia Vĩnh Lăng - Lam Sơn Vĩnh Lăng Bi, bia Hoàng thái Hậu Ngô Thị Ngọc Dao - Khôn Nguyên Chí Đức Chi Lăng, bia vua Lê Thánh Tông - Đại Việt Lam Sơn Chiêu Lăng Bia và bia vua Lê Hiến Tông - Đại Việt Lam Sơn Dụ Lăng Bi.
Không chỉ nổi bật với kiến trúc cung đình cổ kính, khu di tích Lam Kinh còn được biết đến với nhiều câu chuyện tâm linh, truyền thuyết kỳ bí gắn liền với triều đại Hậu Lê. Những giai thoại này đã góp phần làm nên sự linh thiêng và cuốn hút đặc biệt cho vùng đất lịch sử này.
Một trong những câu chuyện được người dân xứ Thanh lưu truyền là truyền thuyết về cây ổi thiêng mọc bên giếng Ngọc. Tương truyền rằng, khi vua Lê Thái Tổ mất, thi hài được đưa về Lam Kinh an táng. Một thời gian sau, tại khu vực gần giếng bỗng mọc lên một cây ổi xanh tươi quanh năm, dù mùa khô hay mưa lũ. Nhiều người tin rằng cây ổi là biểu tượng linh thiêng, hiện thân của sự sống, sức mạnh và sự trường tồn của vương triều Hậu Lê.
Một câu chuyện khác là về dòng sông Ngọc – nơi được cho là từng xuất hiện ánh sáng lạ mỗi khi triều đình tổ chức lễ tế. Người xưa tin rằng, đó là ánh sáng từ long mạch phát ra, cho thấy Lam Kinh là vùng đất “địa linh nhân kiệt”.
Ngoài ra, cũng có những câu chuyện kỳ bí về giếng nước cổ không bao giờ cạn, kể cả vào mùa khô hạn nhất. Nước giếng trong vắt, được cho là mang lại may mắn, sức khỏe cho người uống.
Đừng bỏ lỡ: Lịch sử Đảng Cộng sản Việt Nam qua các thời kỳ phát triển
Khu di tích lịch sử Lam Kinh không chỉ là nơi lưu giữ những giá trị lịch sử, mà còn là điểm đến lý tưởng để mỗi người Việt thêm hiểu và tự hào về nguồn cội. Nếu bạn đang tìm kiếm một hành trình vừa mang tính khám phá vừa đậm chất văn hóa, đây chính là lựa chọn không thể bỏ qua. Đừng quên dành thời gian ghé thăm khu di tích lịch sử Lam Kinh để trải nghiệm không gian thiêng liêng và sâu lắng này. Một lần đến Lam Kinh, là một lần chạm vào hồn thiêng dân tộc.
Address: Lô E1 - 12 Khu Dân Cư Xuyên Á, Xã Mỹ Hạnh Nam, Huyện Đức Hoà, Long An
Phone: 0945949382
E-Mail: contact@erci.edu.vn