Bài đồng dao Chi Chi Chành Chành là một trong những trò chơi truyền thống gắn liền với tuổi thơ của nhiều thế hệ người Việt. Với nhịp điệu vui tươi, lời ca dễ thuộc, bài đồng dao này không chỉ mang tính giải trí mà còn giúp trẻ rèn luyện phản xạ và sự kết nối.
Lời bài đồng dao Chi Chi Chành Chành
Hiện nay, lời bài đồng dao Chi Chi Chành Chành phổ biến nhất như sau:
Chi chi chành chành
Cái đanh thổi lửa
Con ngựa đứt cương
Ba vương ngũ đế
Bắt dế đi tìm
Ù à ù ập
Dù có nhiều phiên bản khác nhau được truyền miệng, nội dung bài đồng dao Chi Chi Chành Chành đều giữ được tiết tấu rộn ràng và lối gieo vần dân dã, khiến bài hát trở nên dễ nhớ và dễ hát đối với trẻ nhỏ.
Phiên bản khác của bài Chi Chi Chành Chành:
Chi chi chành chành
Cái đanh thổi lửa
Con ngựa mất cương
Ma vương ngũ đế
Bắt dế đi tìm
Ù à ù ập.
Ý nghĩa bài đồng dao Chi Chi Chành Chành
Có thể bạn sẽ bất ngờ khi biết rằng ý nghĩa bài đồng dao Chi Chi Chành Chành lại gắn liền với một giai đoạn đầy biến động trong lịch sử Việt Nam. Nhiều học giả cho rằng bài chi chi chành chành xuất hiện từ khoảng cuối thế kỷ XIX, thời kỳ đất nước rối loạn do thực dân Pháp xâm lược.
Phiên bản nguyên gốc được cho là có nội dung như sau:
Chu tri rành rành
Cái đanh nổ lửa
Con ngựa đứt cương
Ba vương tập đế
Cấp kê đi tìm
Hú tim òa ập
Mỗi câu hát ẩn chứa một sự kiện lịch sử:
Câu 1: “Chu tri rành rành” – Thông báo khẩn cấp đến toàn dân.
Câu 2: “Cái đanh nổ lửa” – Tượng trưng cho cuộc tấn công của Pháp tại Sơn Trà.
Câu 3: “Con ngựa đứt cương” – Chỉ sự hỗn loạn của triều đình Huế sau khi vua Tự Đức băng hà.
Câu 4: “Ba vương tập đế” – Ba vị vua lên ngôi liên tiếp: Dục Đức, Hiệp Hòa, Kiến Phúc.
Câu 5: “Cấp kê đi tìm” – Hành động truy lùng vua Hàm Nghi của thực dân Pháp.
Câu 6: “Hú tim òa ập” – Tái hiện thời khắc quân Pháp bắt được vua Hàm Nghi lúc nửa đêm.
Qua đó, ý nghĩa bài đồng dao Chi Chi Chành Chành không chỉ đơn thuần là trò chơi trẻ em, mà còn là bản tóm tắt súc tích của một chương sử đầy máu và nước mắt.
Cách chơi Chi Chi Chành Chành đơn giản mà vui
Trò chơi Chi Chi Chành Chành là một hoạt động dân gian quen thuộc với trẻ em Việt Nam, thường đi kèm với bài đồng dao Chi Chi Chành Chành nổi tiếng. Với lối chơi đơn giản, dễ hiểu nhưng không kém phần thú vị, Chi Chi Chành Chành cách chơi như sau:
Bước 1: Một bạn được chọn làm “người giữ tay” và sẽ xòe rộng lòng bàn tay ra trước mặt. Các bạn còn lại sẽ dùng một ngón trỏ đặt nhẹ vào giữa lòng bàn tay đó. Khi mọi người đã sẵn sàng, cả nhóm bắt đầu cùng nhau hát lời bài đồng dao Chi Chi Chành Chành
Bước 2: Khi hát đến từ cuối cùng "ập", người giữ tay bất ngờ nắm chặt lòng bàn tay lại, trong khi các bạn còn lại phải cố gắng rút tay ra thật nhanh. Người bị giữ lại sẽ là người làm “giữ tay” cho vòng chơi tiếp theo.
Lưu ý khi chơi
- Trò chơi cần ít nhất 3 người để tăng phần hấp dẫn.
- Không nên bóp quá mạnh để tránh làm đau bạn chơi.
- Có thể thay đổi nhịp điệu bài hát để tăng tính bất ngờ.
>>> Khám phá thêm:
Bài đồng dao Rồng rắn lên mây và trò chơi tuổi thơ
Bài đồng dao ngày Tết thể hiện nét văn hóa dân gian
Dù thời gian có trôi qua, bài đồng dao Chi Chi Chành Chành vẫn là ký ức đẹp trong lòng biết bao người. Việc lưu giữ và truyền dạy lại những trò chơi dân gian như vậy chính là cách gìn giữ nét đẹp văn hóa và nuôi dưỡng tâm hồn trẻ thơ Việt Nam.